دو ترس در قرآن

شبهه:

خداوند در قرآن در آیه 175 آل عمران می‌گوید که: «إِنَّما ذلِكُمُ الشَّیْطانُ یُخَوِّفُ‏ أَوْلِیاءَهُ فَلا تَخافُوهُمْ وَ خافُونِ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنینَ[آل عمران/175] در واقع این شیطان است كه پیروانش را مى‏‌ترساند؛ پس اگر مؤمنید از آنان مترسید و از من بترسید.» در این آیه به صورت نظری بیان می‌کند که فقط شیطان، پیروانش را می‌ترساند اما به صورت عملی، الله نیز پیروانش را ترسانده و می‌گوید: اگر مومن هستید از من بترسید.
نکته اول: از ظاهر آیه بر مى‏‌آید كه اشاره" ذلكم" به آن دسته از مردمى است كه منافقین(کاران عبدالقیس یا نعم بن مسعود) به ایشان از جمع شدن مشرکان برای حمله به آنها خبر دادند و آنها را ترساندند(آیه 173) در نتیجه جمله مورد بحث از مواردى است كه قرآن كریم در آن موارد كلمه شیطان را بر انسان اطلاق فرموده، هم چنان كه در سوره ناس، منظور از وسواس خناس، شیطانهاى انسى است.[1]

نکته دوم: ترس از شیاطین بخاطر این بد است که آنها از کارهای خوب(مثل انفاق) انسان را می ترسانند. «شیطان، شما را (به هنگام انفاق،) وعده فقر و تهیدستى مى‌دهد؛ و به فحشا (و زشتیها) امر مى‏‌كند؛ ولى خداوند وعده «آمرزش» و «فزونى» به شما مى‏‌دهد؛ و خداوند، قدرتش وسیع، و (به هر چیز) داناست. (به همین دلیل، به وعده ‏هاى خود، وفا مى‏‌كند.).»(بقره/268) بنابراین ترس از شیطان و پیروان او مذموم و بی ارزش است؛ در حالی که ترس از خدا و حساب بردن از او عاقلانه است. زیرا خدای مهربان نمی خواهد که انسان به راه شیطان برود، و بر این اساس او را برحذر داشته و می ترساند. « روزى كه هر كس، آنچه را از كار نیك انجام داده، حاضر مى‏‌بیند؛ و آرزو مى‏‌كند میان او، و آنچه از اعمال بد انجام داده، فاصله زمانى زیادى باشد. خداوند شما را از (نافرمانى) خودش، بر حذر مى‏‌دارد؛ و (در عین حال،) خدا نسبت به همه بندگان، مهربان است.»(آل عمران/30) اینک باید از شبهه افکنان پرسید که آیا خدایی که به خیر و خوبی فرمان می دهد، شایشته نیست که انسان از او حساب برده و بترسد؟ آیا ترس از خدای مهربان و عادل را با ترس از شیطان فریبکار و حقه باز، مقایسه می کنید؟ «پس به كجا مى‌‏روید؟»(تکویر/26)

پی نوشت
[1]. ترجمه تفسیر المیزان، طباطبایى، سید محمد حسین، سید محمد باقر موسوى همدانى، : دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، بی تا، ج4، ص101.

---

منبع : رهروان ولایت