آیا این حدیث از امام علی (علیه السلام) می باشد؟
همهٔ معارف قرآن كریم در سورهٔ حمد جمع شده است كه آن فاتحة الكتاب است. ام الكتاب است و مانند آن. و همهٔ معارف سورهٔ فاتحهٴ الكتاب در بسم الله الرحمن الرحیم جمع شده است. و همهٔ آن اسرار در باء بسم الله الرحمن الرحیم جمع شده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : شنبه 1396/10/09
به فرض این كه این حدیث را علی (علیه السلام) گفته باشد، شاید بتوان آن را این گونه توجیه نمود كه امام (علیه السلام) با این سخن نمادین و سمبولیك خواسته بفهماند كه او بر حقیقت قرآن تسلط كامل دارد و علم تأویل و تفسیر آن را آن گونه كه هست می داند به این معنا كه او قرآن ناطق است همان گونه كه رسول خدا (صلی الله و علیه وآله) و سایر امامان (علیهم السلام) دارای این مقام بزرگ هستند.
ولی طبق تتبعی كه انجام گردید این حدیث را در كتاب های روایی، تاریخی و تفسیری نیافتیم به جز آن چه كه مرحوم سید مصطفی خمینی (ره) می گوید: در تفسیر المنار شبیه آن از زبان پیامبر اكرم اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ این گونه نقل شده كه: «ان اسرار القرآن فی الفاتحه و اسرار الفاتحة فی البسملة و اسرار البسملة فی الباء و اسرار الباء فی نقطتها» و صاحب المنار می گوید این حدیث نه از طرف پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ثابت می باشد و نه از طرف اصحاب آن حضرت. (خمینی، سید مصطفی، تفسیر القرآن الکریم، ج1، ص151) بنابراین دلیلی نداریم كه ثابت كند این حدیث از امام علی ـ علیه السلام ـ صادر شده است. معارف قرآن در «بسم الله الرحمن الرحیم»در بعضی از تعبیرات بزرگان آمده است: كه همهٔ معارف قرآن كریم در سورهٔ حمد جمع شده است كه آن فاتحة الكتاب است. ام الكتاب است و مانند آن. و همهٔ معارف سورهٔ فاتحهٴ الكتاب در بسم الله الرحمن الرحیم جمع شده است. و همهٔ آن اسرار در باء بسم الله الرحمن الرحیم جمع شده است.
آیا این حدیث « انا نقطه تحت الباء» از علی (علیه السلام) می باشد؟
در روایتی بیان شده که امیرالمؤمنین می فرماید: من نقطه باء بسم الله الرحمن الرحیم هستم
مخالفین ما اخباری را در فضایل ما وضع كرده و آنها را بر سه نوع قرار داده اند، یك قسم از این اخبار غلو است و قسم دوم آن تقصیر در امر ما است و قسم سوم تصریح به مثالب دشمنان ما است. هر گاه مردم اخبار غلو را درباره ما بشنوند شیعیان ما را تكفیر نموده و قول به ربوبیت ما را به آنان نسبت می دهند. و هنگامی كه احادیث تقصیر را بشنوند به آنها معتقد می گردند و زمانی كه اخبار مثالب دشمنان ما را بشنوند ما را به اسم های مان مورد عیب جویی و نقص قرار می دهند
به هر حال لازم است در سخنان و ییانات نقل شده از پیامبر اكرم و ائمه معصومین (علیهم السلام) دقت لازم را داشته باشیم به گونه كه رد و قبول آن بر اساس معیار و اساس علمی صورت بگیرد .
امام رضا ـ علیه السلام ـ فرموده است مخالفین ما اخباری را در فضایل ما وضع كرده و آنها را بر سه نوع قرار داده اند، یك قسم از این اخبار غلو است و قسم دوم آن تقصیر در امر ما است و قسم سوم تصریح به مثالب دشمنان ما است. هر گاه مردم اخبار غلو را درباره ما بشنوند شیعیان ما را تكفیر نموده و قول به ربوبیت ما را به آنان نسبت می دهند. و هنگامی كه احادیث تقصیر را بشنوند به آنها معتقد می گردند و زمانی كه اخبار مثالب دشمنان ما را بشنوند ما را به اسم های مان مورد عیب جویی و نقص قرار می دهند.( صدوق، محمد بن علی بن بابویه، من لایحضره الفقیه، ج4، ص504)
منابع:
نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات
سایت اسراء؛ بیانات آیت الله جوادی آملی در تفسیر سوره حمد
سایت حوزه